Innoveren: Sommigen gaat het heel makkelijk af, voor anderen is het ontzettend moeilijk. Michiel Muller, nu werkzaam bij PicNic, zette eerder de Tango tankstations en Route Mobiel pechhulp in de markt. Start-ups die allemaal succesvol zijn geworden. Jitse Groen van Thuisbezorgd maakte een fortuin met zijn bezorg-app. De juiste innovatie op het goede moment. Willem Treep, bekend van Willem & Drees, werkte eerder voor het toen nog piepkleine Tony Chocolonely. En nu geeft Willem zijn energie aan Food Line-up, voor “game changing catering”. De start-ups groeien goed en er wordt volop geïnnoveerd.

Zou dat ook bij multinationals kunnen? Bij Unilever, Coca-cola of Heineken? Wij denken van wel. Toch zien we in onze dagelijkse praktijk dat voor grotere bedrijven – zeg vanaf ongeveer 250 medewerkers – innoveren veel moeilijker is dan bij kleine. We zetten 5 oorzaken voor je op een rij. En we vertellen wat je zou kunnen doen, om tóch vernieuwende ideeën te bedenken en die snel naar de markt te brengen.

1.     Kantooromgevingen, waar je vooral met elkaar bezig bent en niet met het probleem van de klant

De meeste bedrijven waar ik kom hebben fijne kantoren. Bijna altijd krijg je goede koffie, zijn er fraaie overlegruimtes, verschillende werkzones voor samenwerken of juist individueel. Heel prettig allemaal. De managers zijn vrijwel altijd op kantoor. En als ze niet op het eigen kantoor zijn, dan wel op het kantoor van iemand anders.

Het vervelende is alleen dat innovaties nooit bedacht worden achter een bureau. Om te kunnen innoveren moet je ten diepste doorgronden wat het probleem van je toekomstige klanten is. Een probleem dat nog niet optimaal wordt opgelost. En waar die potentiële klant voor zou willen betalen, als hij maar van dat probleem af kon komen.

Ga dus vooral naar je klanten toe. Ga kijken in de restaurantkeukens, de cafetaria’s, bij de cateraar en in de winkels. Praat met mensen, stel vragen. Vergeet nooit voor wie je werkt!

Opdat wij nooit vergeten voor wie wij werken. Zoals het standbeeld van Beppie, de klant van Albert Heijn, dat voor het pand in Amstelveen staat.

2.     Succes in het verleden geeft te veel zelfvertrouwen

Een groot bedrijf is ook ooit klein geweest. En toen de successen kwamen, groeide de bedrijfstrots. “Wij kunnen dingen!” En als we niet oppassen, dan worden we steeds minder nieuwsgierig naar klanten.

De kunst van het innoveren is om zoveel mogelijk te denken vanuit het probleem van klanten. Niet vanuit de (technische) oplossingen die je voor handen hebt. Wie oplossingen probeert te verkopen, heeft veel verkopers nodig. En marketeers met grote budgetten. Weet je wat het grootste probleem is van nieuwe producten en diensten? Dat er geen markt voor blijkt te zijn.

3.     Veel managers, die allemaal willen meepraten over innoveren

Managers vormen een gigantisch probleem in bedrijven. En je hebt ze eigenlijk niet nodig. Nou ja, het kan handig zijn wanneer er iemand verantwoordelijk is voor de strategie. Maar “command en control” is helemaal funest voor innovatie. Door al die lagen ontstaat er ook een enorme overlegcultuur en dat kost ook weer zeeën van tijd. Gelukkig zien sommige bedrijven dat in.

Ik zie bij veel van onze relaties verzuiling tussen marketing, sales en service. Drie managers. En vaak zijn er nog wel een paar meer. Beslissen gebeurt op basis van een uitgewerkt businessplan, waar je gemakkelijk twee of drie maanden aan werkt. Beste zonde, want die tijd had je ook kunnen steken in de oplossing.

4.     In een groot bedrijf heb je managementprocessen nodig

Wat het allemaal nog erger kan maken, is het business case template van de financial controller. Of de standaard project brief, die van Prince2, je weet wel. Of ik die niet even kan invullen. Dat kost sowieso een week om te doen. En meestal is het onmogelijk, omdat er voorspellingen worden gevraagd die niemand kan doen.

Stel, een bedrijf heeft nu geen web shop. Het is groot geworden met telefonische verkoop. Hoe moet ik gaan voorspellen hoeveel online bestellingen er gaan binnenkomen? Met welke omzet? En marge? Het is onmogelijk. Toch wordt het mij gevraagd.

Wanneer ik vervolgens vraag: “Geloven jullie dan niet, dat we dit initiatief dik gaan terug verdienen?”, dan is het antwoord: “Ja natuurlijk wel! En nu moet jij nog even de business case maken.” Zonde van de tijd.

5.     “Hier mag je fouten maken: 1x”

In veel bedrijven is het maken van fouten niet echt populair. Dat is jammer, want daardoor durven we ook minder. Om die cultuur te verhullen, zei iemand mij eens: “Hier mag je fouten maken: 1x”. Dus na 1 fout kun je je niks meer permitteren.

Nou, wie wil innoveren zal wel meer fouten maken dan eentje. In een dergelijke cultuur kun je dus maar beter niet te spannende dingen doen. Je zou bijvoorbeeld kunnen innoveren door bewezen concepten van anderen over te nemen. Als iets ‘nieuw is voor het bedrijf’, wordt het meestal ook wel als innovatie gewaardeerd.

Hoe kan het ook?

Wij gebruiken Lean Startup in ons bedrijf als methode voor innovatie. Het is uitermate bruikbaar voor digitale innovatie. Dus wat moeten we wel doen, in onze big business?

Zorg dat je klantproblemen vindt, die het waard zijn om opgelost te worden. Ga naar buiten, observeer en interview klanten. Over hun problemen, niet over de oplossing!

Bedenk pas een oplossing als je het probleem echt goed begrijpt. En ga dan onmiddellijk terug naar de toekomstige klant: om te toetsen of je bedachte oplossing passend is. Blijf steeds nieuwsgierig naar wat de klant ervan vindt.

Maak geen business plan. Het maken van een plan is het uitstellen van beginnen. In plaats daarvan zou je een lean canvas kunnen invullen. Dat is gemakkelijk te doen in een uurtje. En dan staat alles erop wat je nodig hebt. Een lean canvas moet genoeg zijn om je collega’s en managers te overtuigen.

Ga tenslotte de loop in van ‘bouwen-meten-leren’. Je bouwt eerst de eenvoudigste versie van de oplossing, dan meet je de resultaten, leert ervan en bouwt weer verder. Zo bouw je de oplossing steeds verder uit.

Start met strategie executie met behulp van onze Strategiekaart